'S werelds meest incoherente golem

Meestal is het een bloedvataandoening. Er vindt een cerebrovasculair accident plaats en de normale gang van zaken, van spreken, stokt. We moeten precies uitzoeken waar het lekt of vastloopt, waar de woorden worden gewurgd of geblokt en waar de letters lekken - is het trombose of een embolie, is het verkalking van ‘s lands aderen, slecht onderhoud van woordenwegen? Is het troostend? Nee. Is het poëtisch - ik bedoel poëtische rechtvaardigheid? Nee. Wat is het woord? Help me de woorden vinden.

Het is illuster - het is illustratief om de man aan het hoofd van de machtigste militaire vloot op aarde te zien afaseren. Is dat een werkwoord (kunnen we daar een werkwoord van maken)? Er wordt aan de woorden gewerkt. Door de beste mensen! De beste mensen, geen zorgen. Hij klinkt alsof Joost Oomen z’n zin heeft gekregen: alles op z’n kop, alles door elkaar gehusseld. Zelensky is Poetin, zijn vice-president is Trump. 2024 is 2020. Hijzelf is de eerste zwarte vrouw om te dienen onder een zwarte president en hij is trots.

Het imperium stottert en hakkelt. Er zijn al ruim vijfhonderd jaar diagnoses in de maak, maar meestal wordt er zo leuk gepraat. Het leuke gepraat is leuker dan een analyse van hypocrisie, dat spreekt voor zich. Toch ritselt er steeds meer twijfel bij de mensen. Nu is het zoeken naar beelden die zelfverzekerdheid uitstralen. Holle woorden zijn geen probleem, maar ze moeten wel op het juiste moment en in de juiste volgorde worden uitgesproken. Opgelezen, opgedist - reflux. Zo gaat alles door. Wie belt Walter Benjamin? De ramp is niet zomaar dat alles op dezelfde voet doorgaat; de ramp is dat de voet doorloopt zelfs als het hoofd is afgekneld. Een zombiewereldorde met ondode leiders (het loopt, het beweegt, het maakt klanken en dat alles zonder ziel!)

“And they will say that this structure was held together politically, which it was, and they will say also that our politics was no more than an apparatus to accomodate the feelings of the heart, and that the heart, in those days, was small, and hard, and full of meanness” (Mary Oliver)

Wat zegt nou écht zelfverzekerdheid? Geef me een vuist. Twee - twee vuisten. Juist.

Voor wie? vraag je je af. Wie hoopt dat Biden een goede zin weet te vormen? Wie is er gerustgesteld als Wilders een zin uitspreekt die qua vorm lijkt op wat een leider zou kunnen zeggen? Het helpt om naar de toespraak van de nieuwe kanselier van Labour te kijken. Het is een oorlogsverklaring, maar er wordt zo leuk gepraat. “Our manifesto was clear: sustained economic growth is the only route to the increased prosperity that our country needs.” Kijk niet naar haar, kijk naar het publiek. Wie haalt er opgelucht adem terwijl de kanselier het woord ‘only’ benadrukt - “the only route.” Zelfverzekerd, dat is het, als we daaronder verstaan vol overtuiging ongeacht de gevolgen. Kijk de beelden terug. Spreek de woorden uit zoals pakweg twintig, dertig jaar geleden, vorm liberale lippen. Herhaal: groei, sustain, tanden op elkaar. “Notice how we speak when the body politic is long dead from poisoning, but the lips still move.” (Max Porter)

Het is ‘s werelds meest incoherente golem en hij speelt met onze levens. Er steken vliegdekschepen uit zijn vingertoppen. Ja, ja, zeg je. Ja, ja, bommen en granaten, het imperium praat met wapens. What else is new. Laten we van de stotter gebruik maken om de aandacht te verplaatsen. Kijk niet naar de mond; kijk naar de handen onder de tafel, de voet op de pedalen.

Golems worden gemaakt van onze modder. Waar onttrekken ze hun kracht aan? Wat animeert politieke lichamen, wie spreekt er via de buik? Wie bestuurt wie, en hoe volledig, en hoe krijg je je handen weer op het stuur (moeten we bij het stuur zijn? Wie checkt de lagers, de zuigers, alle klepjes?)

Help me antwoorden formuleren, aderen ontkalken - welk woorden zoeken we? Niet herhalen, dan zal ik beginnen: de golem, de modderfiguur leeft op van dilemma’s die aan elkaar worden doorverteld. Iedere keer dat iemand zegt, fluisterend of schreeuwend: ik kan niet anders dan het minste van twee kwaden.